گام دوم: بلوغ‌سنجی قابلیت‌ها
پس از ایجاد CapMap، باید بلوغ قابلیت‌ها را اندازه‌گیری کنید.
در یک مقطع زمانی معین، همه قابلیت‌ها سطح بلوغ یکسانی ندارند. هرچه یک قابلیت بالغ‌تر باشد، بیشتر می‌تواند خدمات خود را ارائه دهد و از کسبوکار پشتیبانی کند. بلوغ هر قابلیت را می‌توان با سطح بلوغ آن که معمولاً عددی صحیح بین صفر و بالاترین امتیاز، به عنوان مثال عدد ۴ است، اندازه‌گیری کرد. از آن‌جایی که هر قابلیت از سه بعد (افراد، فرآیند و فناوری) تشکیل شده است، می‌توان ابتدا بلوغ هر بعد را اندازه‌گیری کرد و سپس کل سطح بلوغ قابلیت را بر اساس سطح بلوغ ابعاد آن به دست آورد.
در اینجا یک روش ساده بلوغ‌سنجی (اندازه‌گیری سطح بلوغ) قابلیت‌ها معرفی شده است:
- سطح بلوغ جنبه نیروی انسانی یک قابلیت را بر اساس معیارهای زیر اندازه‌گیری کنید:
- سطح صفر = هیچ واحد/پست سازمانی در ساختار سازمانی به صورت رسمی متولی وظایف این قابلیت نیست.
- سطح یک = حداقل یک واحد سازمانی، مسئول عملکردهای این قابلیت است اما به اندازه کافی نیروی انسانی شایسته در اختیار ندارد.
- سطح دو = منابع انسانی شایسته و کافی در واحد متولی، با تعاریف شغلی واضح و دقیق وجود دارد.
- سطح سه = شاخص‌های عملکرد برای کارکنان مرتبط به صراحت تعریف شده‌اند و به طور منظم پایش، اندازه‌گیری، گزارش و تجزیه و تحلیل می‌شوند. نتایج این ارزیابی در نظام جبران خدمات نیروی انسانی موثر است.
- سطح چهار = اهداف معیارهای منابع انسانی برآورده شده‌اند و عملکرد (بر اساس نتایج اندازه‌گیری شاخص‌های کارایی) به طور مداوم در حال بهبود است.
- سطح بلوغ جنبه فرآیندی یک قابلیت را بر اساس معیارهای زیر اندازه‌گیری کنید:
- سطح صفر = فرآیندهای مرتبط با قابلیت تا کنون در سازمان اجرا نشده‌اند.
- سطح 1 = برخی از فرآیندهای مرتبط انجام شده یا در حال انجام‌‌اند، اما به صورت موردی، غیر‌استاندارد و غیرتکرارپذیر.
- سطح 2 = تعاریف استانداردی از فرآیندهای مرتبط در قالب مدل‌ها، رویه‌ها و غیره وجود دارد و انطباق اجرای فرآیند با آنها به طور مداوم پایش می‌شود.
- سطح 3 = شاخص‌های عملکرد برای فرآیندهای مرتبط بهصراحت تعریف شده‌اند و به طور منظم نظارت، اندازه‌گیری، گزارش و تجزیه و تحلیل می‌شوند.
- سطح 4 = اهداف برای معیارهای فرآیند برآورده شده‌اند و چرخه PDCA به طور مداوم در حال اجرا است.
- سطح بلوغ جنبه فناوری یک قابلیت را بر اساس معیارهای زیر اندازه‌گیری کنید:
- سطح صفر = هیچ‌یک از فعالیت‌ها یا فرآیندهای مرتبط با قابلیت توسط سرویس‌های فناوری اطلاعات پشتیبانی نمی‌شوند.
- سطح 1 = برخی از فرآیندها یا فعالیت‌های مرتبط با قابلیت به صورت جزئی توسط خدمات فناوری اطلاعات پشتیبانی می‌شوند.
- سطح 2 = پشتیبانی کامل توسط خدمات فناوری اطلاعات برای فرآیندها یا فعالیت‌های مرتبط با قابلیت وجود دارد، اما نه لزوماً به صورت یکپارچه.
- سطح 3 = فرآیندها یا فعالیت‌های مرتبط با قابلیت به طور کامل و توسط یک مجموعه برنامه یکپارچه (به عنوان مثال یک ERP) ارائه می‌شوند.
- سطح 4 = داده‌های تولیدشده توسط خدمات پشتیبانی یکپارچه فناوری اطلاعات، برای تولید خدمات تحلیلی به منظور بهبود عملکرد و کیفیت عملکردهای کسبوکار در محدوده قابلیت استفاده می‌شوند.
- از میانگین وزنی برای محاسبه سطح بلوغ کلی قابلیت براساس سطوح بلوغ ابعاد آن استفاده کنید. به هر بعد از هر قابلیت، یک ضریب اهمیت نسبی (به عنوان مثال، از 100٪) بدهید.
می توانید به جای این مدل از هر مدل جایگزین دیگری برای سنجش سطح بلوغ استفاده کنید، اما مطمئن شوید که مدل در طول چرخه عمر کامل CBP بدون تغییر باقی می‌ماند، در غیر این صورت نتایج بعدی قابل مقایسه نخواهند بود.
پس از بلوغ‌سنجی همه قابلیت‌ها، نتیجه را روی یک نقشه حرارتی (دمانگار یا Heat Map) نشان دهید و هر قابلیت را بر اساس سطح بلوغ‌اش رنگ آمیزی کنید. خود این نقشه حرارتی، یک نمای ارزشمند برای مدیران رده‌بالا است.
در نمودار زیر یک مثال ساده از نقشه حرارتی قابلیت‌ها بر اساس سطح بلوغ نمایش داده شده است:
گام بعدی: ارزیابی اهمیت استراتژیک قابلیت‌ها
منبع:
ترجمه: یاسمن بیگلری